Handbescherming

Handen zijn extra kwetsbaar bij het gebruik van bepaalde gereedschappen, in bepaalde omstandigheden en/of bij het werken met gevaarlijke stoffen. Door de juiste veiligheidshandschoenen te gebruiken worden de handen beschermd tegen letsel. 

Wat zijn de risico’s van werk zonder handbescherming

Om je handen heel te houden is het belangrijk om afhankelijk van de aanwezige gevaren de juiste handschoenen te kiezen. Een goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is daarom van belang.

Bij de keuze van handschoenen moet je er rekening mee houden dat het gebruik van handschoenen ook juist klachten kan veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld komen door beperkte ventilatie in de handschoen, waardoor de huid niet kan ademen. Maar ook kunnen stoffen in het materiaal van de handschoenen voor klachten zorgen. Denk daarbij aan latex, maïsmeel, nitrosaminen en weekmakers. Specialistisch advies voor de aanschaf en het gebruik van veiligheidshandschoenen kan nodig zijn. Veiligheidshandschoenen kunnen de handen beschermen tegen: 

• Vaste deeltjes of spaanders zoals stof en splinters;
• Vloeistofspetters, bijvoorbeeld tijdens het werken met gevaarlijke vloeistoffen;
• Infraroodstraling en vlammen;
• Gevaren van het werken laser of UV;
• Ioniserende straling;
• Snijden, steken, prikken;
• Kou;
• Hitte.

Het kan zijn dat er bescherming nodig is tegen meerdere risico’s tegelijk.

Verschillende soorten handbescherming 

Veiligheidshandschoenen beschermen meestal tegen één of enkele specifieke risico’s. Let dus goed op of je de goede veiligheidshandschoen gebruikt. Bijvoorbeeld: 

• Snijbestendige handschoenen;
• Handschoenen ter bescherming tegen chemische stoffen;
• Handschoenen ter bescherming tegen kou;
• Handschoenen ter bescherming tegen hitte;
• Handschoenen ter bescherming tegen elektriciteit;
• Handschoenen ter bescherming tegen vibratie.

Net als alle andere persoonlijke beschermingsmiddelen zijn veiligheidshandschoenen in te delen in drie categorieën. De indeling is op basis van de ernst van het gevaar waartegen de handschoenen moeten beschermen:

• Categorie 1: bescherming tegen minimaal risico;
• Categorie 2: bescherming tegen middelzwaar risico, bijvoorbeeld bij snijbestendige risico's; en
• Categorie 3: bescherming tegen onomkeerbare of dodelijke risico's. Hiertoe behoren de meeste chemisch bestendige handschoenen en bijvoorbeeld de handschoenen die beschermen tegen grote hitte en tegen elektriciteit.

Bescherming tegen mechanische risico's

Bij het werken met scherpe objecten, materialen en/of werken met gereedschap kan bescherming van handen en soms ook polsen en onderarmen essentieel zijn. Denk daarbij aan het werken met bijvoorbeeld glas, staal en slagersmessen. Afhankelijk van de situatie zijn handschoenen van snijvaste vezels noodzakelijk. Ook bestaan er maliënkolderhandschoenen, die zijn gemaakt van roestvrijstalen vlechtwerk. En er zijn prikbestendige handschoenen verkrijgbaar die opgebouwd zijn uit stalen plaatjes.

Bescherming tegen chemische risico’s

Er bestaan geen handschoenen die tegen alle soorten chemicaliën tegelijk bescherming bieden. De meest geschikte handschoen moet worden gekozen op basis van de chemische stof waartegen het moet beschermen. De veiligheidshandschoenen kunnen onder meer gemaakt zijn van latex, nitrylrubber, neopreen, viton, butylrubber of polyvinylacetaat. 

Bij de keus voor een veiligheidshandschoenen is het mechanische risico of de stof waarmee gewerkt wordt, leidend. In de risico-inventarisatie- en evaluatie (RI&E) staat beschreven welke handschoenen voor welk werk nodig zijn. Essentiële aandachtspunten zijn onder meer:

• Permeatietijd (hoe snel dringt de stof door de handschoen heen);
• Penetratietijd;
• Vingergevoeligheid;
• Pasvorm. 

Hoe moet er worden omgegaan met handbescherming 

Om veiligheidshandschoen op de juiste manier te kunnen gebruiken, moeten deze een goede pasvorm hebben en moet er mogelijk onderhoud gepleegd worden. Let hierbij ook op de levensduur zoals de fabrikant die vermeld heeft.  

De werknemer moet overleggen met de werkgever over de ergonomie van de beschermingsmiddelen. Hoe beter de veiligheidshandschoenen passen, hoe makkelijker het is om tijdens het werk te gebruiken.  

Ook is het belangrijk dat de voorschriften over onderhoud, reiniging en vervanging van het persoonlijk beschermingsmiddel goed opgevolgd worden. Dat geldt natuurlijk ook voor losse onderdelen als die bij het persoonlijke beschermingsmiddel horen.