Persoonlijke beschermingsmiddelen op het werk

In de context van COVID-19 zijn persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes van cruciaal belang voor werknemers in de gezondheidszorg of mensen met een contactberoep. Zolang het thuiswerkadvies geldt, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen ook belangrijk voor alle werknemers die niet vanuit huis kunnen werken.

Mondkapjes op het werk

Zolang in Nederland een thuiswerkadvies van kracht is, en thuis werken voor bepaalde werkzaamheden niet mogelijk is, gelden de regels van de Rijksoverheid. Voor het gebruik van mondkapjes betekent dat onder andere:

  • Wanneer het werk plaatsvindt op een locatie waar het dragen van een mondkapje verplicht is, geldt deze plicht ook voor werkenden. Denk hierbij aan winkels, het openbaar vervoer en mensen met een contactberoep.
  • Voor werkenden die op besloten plaatsen zijn, zoals op kantoor en in een bedrijf, geldt het advies om een mondkapje te dragen waar geen 1,5 meter afstand gehouden kan worden, en bij verplaatsing.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Er zijn verschillende producten op de markt die bescherming bieden. De vraag voor welke bescherming deze bedoeld zijn, bepaalt om wat voor soort product het gaat: bescherming van jezelf/de werknemer of bescherming van een ander. Afhankelijk van de beoogde bescherming kan het gaan om:

1. Persoonlijk beschermingsmiddel

Een persoonlijk beschermingsmiddel wordt door een persoon gedragen en beschermt de drager van het persoonlijk beschermingsmiddel tegen een gevaar van buiten. Een persoonlijk beschermingsmiddel vormt een barrière tussen het gevaar en de persoon. Een persoonlijk beschermingsmiddel biedt alleen bescherming tegen de gevaren die de fabrikant aangeeft, en als het persoonlijk beschermingsmiddel volgens de instructies wordt gebruikt. Voor een nadere uitleg over de eisen waaraan een persoonlijk beschermingsmiddel moet voldoen zie verderop in deze tekst.

2. Medisch hulpmiddel

Een medisch hulpmiddel tegen een biologisch agens wordt door een persoon gedragen en beschermt de omgeving/anderen tegen mogelijke besmetting door de drager van het medisch hulpmiddel. Ook hier geldt dat het belangrijk is zich ervan te vergewissen of de beoogde bescherming overeenkomt met de claim van de fabrikant en dat het product wordt gebruikt overeenkomstig de instructies van de fabrikant.

  • Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten volgens de instructies gebruikt worden.
  • Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten voldoen aan essentiële gezondheids- en veiligheidseisen die in de wet zijn vastgelegd.
  • Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten een CE-markering hebben.

Eisen die aan persoonlijke beschermingsmiddelen worden gesteld

Wegwerp- en herbruikbare gezichtsmaskers die bescherming bieden tegen fijne stofdeeltjes, wegwerp- en herbruikbare overalls, handschoenen en oogbescherming, die worden gebruikt ter bescherming tegen en preventie van schadelijke biologische agentia zoals virussen, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen en vallen binnen het toepassingsgebied van Verordening (EU) 2016/425.

Verordening (EU) 2016/425 geeft de voorschriften voor het ontwerp, de vervaardiging en het in de Europese Unie in de handel brengen van PBM. In Nederland is dit in het Warenwetbesluit persoonlijke beschermingsmiddelen 2018 vastgelegd.

Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten voldoen aan essentiële veiligheids- en gezondheidseisen die zijn gebaseerd op een indeling van persoonlijke beschermingsmiddelen naargelang van het risico waartegen zij de gebruikers ervan beogen te beschermen. Persoonlijke beschermingsmiddelen die daaraan voldoen kunnen vrij circuleren op de gehele interne markt en de lidstaten mogen geen aanvullende en afwijkende voorschriften voor de productie en het op de markt brengen van dergelijke producten invoeren.

Persoonlijke beschermingsmiddelen die zijn bedoeld om bescherming te bieden tegen schadelijke biologische agentia, zoals virussen, zijn in bijlage I bij Verordening (EU) 2016/425 opgenomen in categorie III, die uitsluitend de risico’s omvat die “zeer ernstige gevolgen kunnen hebben, zoals overlijden of onomkeerbare schade aan de gezondheid”.

In artikel 19 van Verordening (EU) 2016/425 zijn de specifieke conformiteits-beoordelings-procedures voor de verschillende categorieën persoonlijke beschermingsmiddelen vastgesteld. Overeenkomstig dit artikel moeten persoonlijke beschermingsmiddelen van categorie III, zoals die zijn ontworpen om bescherming te bieden tegen schadelijke biologische agentia, worden onderworpen aan een specifieke combinatie van conformiteits-beoordelingsprocedures, die respectievelijk in de bijlagen V, VII en VIII van die verordening zijn beschreven. Elk van de verschillende conformiteitsbeoordelingsprocedures die kunnen worden toegepast, vereist de verplichte betrokkenheid van een derde conformiteitsbeoordelingsinstantie.

Normen voor persoonlijke beschermingsmiddelen en medische hulpmiddelen zijn vrij beschikbaar via de website van de NEN.