Alleenwerken is onvermijdelijk bij bepaalde functies in bijvoorbeeld de zorg, de bewaking of het winkelbedrijf. Wie alleenwerkt, kan niet terugvallen op collega’s bij gevaar of een ongeval. De Arbowet geeft geen speciale eisen voor alleenwerken. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek voor medewerkers op eenpersoonsposten.
Risico-Inventarisatie en -Evaluatie
Voor het alleenwerken bestaat alleen voor caissonwerkers en duikers specifieke regelgeving. Voor jongeren onder de achttien jaar geldt dat zij helemaal niet zonder toezicht alleen mogen werken.
Wel moeten situaties waarin door werknemers alleen wordt gewerkt, benoemd worden in een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). De werkgever moet in kaart brengen wie alleen werken, waar en wanneer. Ook moet de werkgever vaststellen wat er nodig is aan maatregelen en voorzieningen om de risico’s van alleenwerken te beperken. Het is van belang niet alleen naar voor de hand liggende functies te kijken, maar ook naar werknemers die in besloten ruimten werken, in kooiladders of te maken kunnen krijgen met agressieve personen. Of naar situaties waarin wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen of perslucht.
Wie mogen alleenwerken?
Er zijn organisaties die alleenwerken slechts toestaan als de leidinggevende daarvoor toestemming heeft gegeven. Het mag beslist niet bij bepaalde ziekten of gebruik van medicijnen. De bedrijfsarts bepaalt dit. De chef beoordeelt of de vereiste preventieve maatregelen zijn getroffen. Het is raadzaam een handleiding te maken, waarin staat wat te doen in verschillende noodsituaties. Dat geeft houvast en voorkomt paniek in crisissituaties. Zorg bovendien voor een goede registratie van wie aanwezig is.
Aandachtspunten
Werkgevers kunnen verschillende maatregelen treffen om het voor alleenwerkenden veiliger te maken:
- Zorg dat de medewerker zich snel en makkelijk kan beschermen tegen ongewenst of agressief bezoek of indringers, bijvoorbeeld door de toegang te blokkeren.
- Zorg dat een werknemer in geval van nood duidelijk hoorbaar alarm kan slaan.
- Verstrek goed werkende communicatieapparatuur, zoals een (mobiele) telefoon of portofoon, met daarbij goede instructies.
Vrije vluchtwegen
Minstens zo belangrijk is de mogelijkheid om in geval van nood te kunnen vluchten zonder obstakels tegen te komen. Zorg ervoor dat sleutels van deuren en andere hulpmiddelen zichtbaar binnen handbereik zijn. Voor het beoordelen van de RI&E en de getroffen maatregelen is het verstandig incidenten tijdens avond- en nachtdiensten te registreren en terug te koppelen aan de leiding.