Wat zegt de wet over arbeidsongevallen?

Melding bij de Nederlandse Arbeidsinspectie

In artikel 9 van de Arbowet staat dat de werkgever verplicht is om arbeidsongevallen te melden bij de Arbeidsinspectie. Arbeidsongevallen moeten worden gemeld als: 

• het slachtoffer wordt opgenomen in het ziekenhuis;
• er sprake is van blijvend letsel;
• het slachtoffer overleden is aan de gevolgen van het ongeval. 

Met een ‘ziekenhuisopname’ wordt een werkende in een ziekenhuis opgenomen. Een dagopname valt hier ook onder, maar poliklinische behandelingen niet. Chronische lichamelijke en psychische klachten vallen ook onder 'blijvend letsel'. 

Als pas later blijkt dat er sprake is van een ziekenhuisopname of blijvend letsel, dan moet de werkgever het ongeval alsnog direct melden. Twijfel je of het arbeidsongeval moet worden gemeld? Meld het dan. De Arbeidsinspectie beoordeelt of het meldingsplichtig is.

Als de werknemer bewust de (wettelijke) regels overtreedt, is diegene zelf aansprakelijk. Dit staat omschreven in artikel 11 van de Arbowet.  

Ongevalsonderzoek

De Arbeidsinspectie voert zo snel mogelijk na de melding van een arbeidsongeval een ongevalsonderzoek uit. De Arbeidsinspectie vraagt daarbij de ongevalssituatie zo veel mogelijk ongewijzigd te laten. De inspecteur kan zich dan een goed beeld vormen over de gebeurtenissen. De inspecteur zal ook betrokkenen en getuigen horen. In de meeste gevallen vraagt de Arbeidsinspectie de werkgever om hierna een eigen onderzoek uit te voeren. 

In uitzonderingsgevallen kan de Arbeidsinspectie besluiten om dit onderzoek zelf te doen, bijvoorbeeld in het geval van een dodelijk ongeval of bij een ongeval met een kind (15 jaar en jonger) of jeugdige (16- en 17-jarigen).

Eigen onderzoek en rapportage met verbeterplan

Het onderzoek van de werkgever moet antwoord geven op de vraag hoe het arbeidsongeval heeft kunnen gebeuren en wat de directe oorzaken en basisoorzaken ervan zijn. Op basis van dit onderzoek maakt de werkgever een werkgeversrapportage met verbeterplan. In het verbeterplan staan de acties en maatregelen die de werkgever neemt om de veiligheid in het bedrijf te verbeteren. Dit plan verkleint de kans op een soortgelijk ongeval in de toekomst en wordt beoordeeld door de Arbeidsinspectie. 

Beoordeling van het onderzoek

Als de rapportage en het verbeterplan als voldoende worden beoordeeld, wordt het onderzoek afgesloten. Tijdens een vervolginspectie controleert de Arbeidsinspectie of de werkgever de acties en maatregelen uit het verbeterplan heeft uitgevoerd. Zo niet, dan zal de Arbeidsinspectie handhaven. Als de rapportage onvoldoende is, dan neemt de Arbeidsinspectie het onderzoek over. 

Gevolgen van overtredingen

In sommige gevallen kan de Arbeidsinspectie een boeterapport opmaken. Bijvoorbeeld als het arbeidsongeval is veroorzaakt door overtreding van wettelijke regels of wanneer er sprake is van ernstige of herhaalde overtredingen. De werkgever kan een boete krijgen en moet maatregelen nemen om herhaling van het ongeval te voorkomen. Ook kan de Arbeidsinpectie besluiten het werk stil te leggen.

Strafrechtelijk onderzoek

Bij zeer ernstige en dodelijke ongevallen doet de Arbeidsinspectie onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie (OM). Als het om een strafbaar feit gaat, wordt er een proces-verbaal opgemaakt. Dit wordt doorgestuurd naar het OM.