"Als lasser besloot ik zelf de arbeidsomstandigheden te gaan verbeteren" - door Jacquelien van der Lem, Lemtech

Durf onveilige situaties aan de kaak te stellen

“Ik heb een hart voor techniek. Dertig jaar geleden was ik de eerste vrouw die slaagde voor de opleiding European Welding Technician. Deze gespecialiseerde vervolgopleiding van de middelbare technische school behandelt alles wat met lassen te maken heeft: van veiligheid, tot materiaalkeuze tot constructieberekening tot kostprijsberekening. Toen ik aan de slag ging merkte ik al snel dat het als jonge werknemer lastig is om onveilige situaties aan de kaak te stellen. Je hebt het idee dat je collega’s al jaren zo werken en wilt geen spelbreker zijn.”

Toch liet van der Lem het er niet bij zitten. “Ik realiseerde me dat ik geluk had dat ik voornamelijk demonstraties en technische adviezen gaf, en dus niet de hele dag met gevaarlijke stoffen in aanraking kwam. En begon me af te vragen wat het betekende voor je gezondheid, als je wel de hele dag je vak uitoefent in onveilige arbeidsomstandigheden.”

Start de weg naar veiligere werksituaties

Ze begreep niet waarom er toentertijd nog zo weinig aandacht was voor de gevaren die onveilig werken met zich meebrengt. “Ik vond het zo vreemd dat er weinig ontwikkelingen plaatsvonden op het gebied van veilig werken. Inmiddels had ik ervaring als lastechnicus en wist waar behoefte aan was met betrekking tot veilig werken. Daarom besloot ik het heft in eigen handen te nemen en me te gaan inzetten voor veilige arbeidsomstandigheden.”

Inmiddels heeft van der Lem al negentien jaar haar eigen bedrijf: Lemtech Lucht en Milieu Techniek. Lemtech Lucht en Milieu Techniek adviseert bedrijven over veilig werken, ondersteunt hen met het opstellen van een plan van aanpak, en realiseert ook de uitvoering van dit plan. “Waarom ik besloot voor mezelf te beginnen? Deze keuze maakte ik uit liefde voor het vak. Het aantal lassers wordt steeds schaarser en daarom is het belangrijk dat we zuinig zijn op de mensen die het uitoefenen. Het geeft mij iedere dag weer heel veel voldoening om te werken aan het creëren van betere werkomstandigheden.”

Zet de juiste instrumenten in

Van der Lem is voorstander van het gebruik van toortsafzuiging: "(Las)rook en andere gevaarlijke stoffen kunnen zo bij de bron worden opgezogen. Zo creëer je op een eenvoudige manier een veiligere werkomgeving. Daarnaast werkt het ook nog eens prettig: je hoeft geen afzuigarmen te positioneren omdat de afzuiging in het gereedschap zelf verwerkt is. Hiermee verhoog je dus de productiviteit.

Belangrijk: deel goede en slechte ervaringen

Hoewel van der Lem positief is over de ontwikkelingen van de laatste jaren op het gebied van wetgeving en technische maatregelen, vindt ze dat kennis over veilig werken nog meer gedeeld mag worden. “De overheid, werkgevers en werknemers moeten de dialoog met elkaar aangaan, op een transparante manier. Ook zouden bedrijven onderling meer moeten delen, ook over wat er fout gaat. Hiervoor moet je je kwetsbaar durven opstellen, weten dat je niet alleen staat en je realiseren dat je het meeste van je fouten leert. Hoe beter we informatie met elkaar delen, hoe beter we ons vak kunnen blijven uitoefenen. Of je nou schilder, lasser, bouwvakker, kapper of nagelstyliste bent: we moeten transparant zijn naar elkaar en ervaringen delen. Alleen op deze manier kunnen we op een veilige manier werken en de liefde voor ons vak behouden.”

Opstellen van veiligheidsprocedures doe je samen

Verder raadt van der Lem bedrijven aan om samen met hun werknemers de veiligheidsprocedures op te stellen. “Bij Lemtech vinden we het belangrijk dat werknemers altijd betrokken worden bij de keuzes die worden gemaakt omtrent veilig werken. Zo hebben ze een stem in het bepalen van de procedures en uitvoering en voelen zich betrokken. Wij voeren bij Lemtech het liefst een voorstel uit als de werkgever en werknemer er beiden achter staan. Hoe beter het samenspel tussen de werkgever, werknemer en in mijn geval, de adviseur, des te beter de resultaten.”

Gouden tip: je kunt elke dag beginnen met veiliger werken

Van der Lem’s gouden tips: “Tegen werkgevers zou ik willen zeggen: zorg dat je goed in kaart hebt op welke plekken je werknemers worden blootgesteld aan stoffen en welke gevaren hierbij om de hoek komen kijken. Wees ook transparant tegenover je collega’s over deze blootstelling en de bijkomende gevaren ervan. Iedereen in een onderneming moet hier inzicht in hebben en weten hoe ze hiermee om moeten gaan. Werknemers druk ik op het hart om risico’s niet te bagatelliseren. De werkgever investeert in goede arbeidsomstandigheden voor jouw gezondheid. Je kan elke dag besluiten om op een betere, veiligere manier te gaan werken. Doe dit dan ook.”

“Ik zou graag zien dat veilig werken nog meer de norm wordt en dat jongeren hierdoor willen en durven te kiezen voor een carrière in de bouw-of metaalsector. Je kan namelijk een ontzettend mooie carrière maken in deze sectoren. En er is ontzettend veel behoefte aan goede vakmensen.”

Tips ontvangen van experts en ervaringsdeskundigen over veilig werken met gevaarlijke stoffen in jouw sector? Meld je aan via www.hoeveiligwerkjij.nl!