Ondernemingen met 50 of meer medewerkers zijn verplicht een ondernemingsraad (OR) te hebben. De OR mag meedenken over bedrijfseconomische en sociale aangelegenheden en kan door middel van advisering of instemming invloed uitoefenen op de bedrijfsvoering. Zo heeft de OR instemmingsrecht ten aanzien van regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden. Ook heeft de OR als taak de naleving van deze afspraken te bevorderen.
Wat is een ondernemingsraad?
Een ondernemingsraad bestaat uit medewerkers van het bedrijf die namens het personeel overleg voeren met de bestuurder van de onderneming (doorgaans de directeur).
Een OR heeft op grond van de Wet op de Ondernemingsraden een aantal bevoegdheden:
Medezeggenschap in kleine ondernemingen
Ondernemingen met minimaal 10 en minder dan 50 medewerkers kunnen een personeelsvertegenwoordiging (PVT) instellen. Dit is alleen verplicht als de meerderheid van de medewerkers daarom vraagt. Een PVT heeft ten aanzien van bepaalde onderwerpen instemmingsrecht, adviesrecht en recht op informatie. Is er geen OR of PVT? Dan moet de ondernemer het personeel minimaal 2 keer per jaar inspraak en informatie geven tijdens een personeelsvergadering (PV).
Arbeidsomstandigheden en de OR
Besluiten over de arbeidsomstandigheden vallen onder het instemmingsrecht en zullen dus altijd goedkeuring moeten krijgen van de ondernemingsraad (of personeelsvertegenwoordiging). Het gaat hier bijvoorbeeld om:
- het opzetten en uitvoeren van de risico-inventarisatie en -evaluatie;
- de organisatie van de bedrijfshulpverlening;
- het instemmen met de persoon en de positie van de preventiemedewerker en de inrichting van het bedrijfsmaatschappelijk werk;
- het kiezen van een arbodienstverlener en het mede vormgeven van de inhoud van het contract.
De ondernemer moet ook toestaan dat leden van de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging:
- overleg voeren met de bedrijfsarts en andere arbeidsdeskundigen;
- contact hebben met de Nederlandse Arbeidsinspectie tijdens een bezoek aan het bedrijf zonder de aanwezigheid van anderen;
- de Arbeidsinspectie vergezellen tijdens een bezoek aan het bedrijf (mits dit de taakuitoefening niet belemmert);
- vergaderen tijdens werktijd.
Aandachtspunten
Om de samenwerking tussen bestuurder en OR te bevorderen zijn de volgende aandachtspunten van belang:
- Maak duidelijke afspraken over de invulling van de medezeggenschap in het bedrijf. Dan kent iedereen de spelregels.
- Maak ook duidelijke afspraken over het indienen van wijzigingsvoorstellen die advies of instemming moeten krijgen. Spreek een redelijke termijn af, zodat de OR genoeg tijd heeft om zich te beraden.
- Zorg voor vaste vergadermomenten waarop de OR met de bestuurder om tafel gaat zitten.
Mocht zich toch een geschil voordoen dan kan de bedrijfscommissie om bemiddeling en advies worden gevraagd. Dit kan mogelijk een gang naar de rechter voorkomen.