Antes zet in op een betrokken cultuur: medewerkers werken zelf aan verbeteringen

Antes is een GGZ-organisatie met 2.200 medewerkers (zorgpersoneel, kantoorpersoneel en facilitair personeel) op verschillende locaties in de regio Rotterdam, de Zuid-Hollandse eilanden en Drechtsteden. Ze behandelen en begeleiden mensen met psychische problemen. Van lichte psychische klachten tot verslaving en ernstige psychiatrische aandoeningen. Dit is mooi werk, maar brengt soms ook verschillende risico’s met zich mee. Psychosociale belasting, veiligheidsrisico’s en in sommige gevallen ook fysieke belasting. We spraken Anneke du Pree-van der Slik, directeur P&O en Alex van Gent, adviseur P&O over de aanpak van Antes.

Praktijkverhaal 63 - Antes zet in op een betrokken cultuur

Wat hebben we gedaan?

Veiligheid en gezondheid voor medewerkers en patiënten staat hoog op de agenda. Anneke du Pree: 'We zagen op een gegeven moment onvoldoende vooruitgang bij de uitvoering van het plan van aanpak van de RI&E. Continu verbeteren zat nog niet als vanzelfsprekendheid in het handelen van de medewerkers. Toen zijn we gaan nadenken over een andere aanpak.'

Vanuit het bestuur is ruimte gecreëerd voor het aanstellen van een enthousiaste kwaliteitscontroller. 'We hanteren een breed begrip van kwaliteit. Dat is niet alleen kwaliteit van het werk, maar ook van je eigen belastbaarheid en de omstandigheden waaronder je je werk verricht.'

De kwaliteitscontroller is vervolgens bij alle teams langsgegaan met de vraag 'wat kan er beter?' De teams maakten een lijstje met punten en gaven met kleurtjes aan wat prioriteit kreeg. Deze aanpak werd omgedoopt tot ‘het verbeterregister’. Elk team heeft nu digitaal toegang tot de lijst. Ze bepalen zelf hoe en wanneer ze een punt oppakken. De controller geeft alleen tips en ideeën en blijft alert dat onveilige situaties niet te lang doorlopen. Daarnaast brengt de controller ook ter sprake hoe je elkaar op deze punten kunt aanspreken. Het register komt telkens even ter sprake op het teamoverleg, zodat er regelmatig aandacht voor blijft. Aan alle acties wordt een medewerker als eigenaar gekoppeld.

Daarnaast komen de verbeterpunten ook op een andere manier terug. Een goed voorbeeld is verbale agressie van patiënten en familie. Hoe ga je daar mee om? Hiervoor is extra aandacht tijdens trainingen en bij het opleidingsprogramma van nieuwe medewerkers. Ook hebben medewerkers zelf intervisie georganiseerd binnen het team. Een ander voorbeeld is de veiligheid van de medewerker bij separatie van patiënten. De kwaliteit van de separatie hangt sterk samen met de eigen veiligheid. “Ook daarna wil je als medewerker nog met de patiënt door een deur kunnen.” Ook dit wordt meegenomen in de intervisie en trainingen.

Als hulpmiddel gebruikt Antes foto’s van situaties op de werkvloer. Dit maakt het zichtbaar en werkt goed bij besprekingen. Dat is een hele praktische manier. Anneke: 'Het helpt om er regelmatig over hebben en iets doen met de inbreng van de medewerkers. Dit bekrachtigt de eigen verantwoordelijkheid bij de medewerkers. Het geeft mensen invloed op hun werkomgeving. Het creëren van deze betrokkenheid doe je samen.'

Alex van Gent: 'Je voelt dat mensen meer in staat zijn elkaar aan te spreken, en dat het terugkomt op het teamoverleg. Gezonde teams waar mensen met elkaar bespreken wat nú belangrijk is. Bij sommige teams kost het wat meer tijd om het voor elkaar te krijgen dan bij andere. We helpen teams hierbij, bijvoorbeeld met een training over hoe spreek je elkaar nu aan?'

Wat levert het op?

Anneke du Pree: 'we verwachten dat het probleemoplossend vermogen van mensen toeneemt. Dat zien we bijvoorbeeld in onze omgang met ziekmeldingen. Mensen vragen ziekteverlof aan. Met de leidinggevende bespreekt de medewerker wat nog wel opgepakt kan worden. Dat is winst, teams zijn daardoor flexibeler. Dit merken we ook bij andere problemen. Mensen durven eerder te melden als ze te maken hebben met privéproblemen (echtscheiding, schulden). Door een andere manier van werken zien we dus ook op andere vlakken het vertrouwen groeien om zaken te bespreken. Hierdoor komen we eerder tot een oplossing.'

Anneke: 'Hoe we met loonbeslagen om gaan is een goed voorbeeld. Dat kun je heel technisch oplossen c.q. bevel van de deurwaarder uitvoeren. Antes pakt dat heel actief op. De leidinggevende bespreekt met de medewerker de situatie. Dan bepalen we samen welke acties kunnen bijdragen aan het beëindigen van de schulden die schuilgaan achter het loonbeslag. Positief effect hiervan is dat verzuim lager is en het risico op langdurige uitval verminderd.'