13/06/18 - Werkbezoek ENGIE Services West Industrie BV: ‘Werken aan een cultuur waarin we elkaar aanspreken’

‘Ik wil dat mijn mensen naar hun werk gaan met een lach en naar huis gaan met een lach. Er is niks belangrijker.’ Aan het woord is Ernest Markus, unitmanager bij ‘techneutenorganisatie’ ENGIE in Dordrecht, waar halffabricaten worden gelast voor klanten als ASML, Nuon en Nutricia. ‘Hoe ingewikkelder de materialen, hoe beter wij dat kunnen. We zijn goed met titanium en aluminium en we zijn een van de weinige praktijkopleiders in de regio.’

Bij het lassen komt lasrook vrij. Dit is een gevaarlijke stof. Een op de 6 werknemers in Nederland heeft op het werk te maken met gevaarlijke stoffen. Dat kan leiden tot ernstige ziekten zoals astma, COPD en longkanker. Jaarlijks overlijden bijna 3.000 mensen door gevaarlijke stoffen. Een te voorkomen probleem, waar blijvende aandacht voor nodig is.

Werkbezoek

Tijdens het werkbezoek aan ENGIE op 13 juni 2018 zijn bedrijven en organisaties zoals Stichting Centrum Werk en Gezondheid, 3M en Ampelmann aanwezig. Samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wisselen zij gedachten en tips uit over veilig werken met gevaarlijke stoffen. Markus legt uit wat er allemaal goed gaat én waar de schoen wringt.

‘We zorgen voor een goede ergonomische positie tijdens het lassen. Iedere lasser heeft een eigen lasbox, wat ik ook wel een mini-kantoorruimte noem, met allerlei eigen voorzieningen.’ In die lasbox zit bijvoorbeeld een manipulator om te lassen producten te draaien, een afzuiger tegen lasrook, een laskap voor verse lucht en handschoenen. Met die persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen ze veilig werken.

‘Het is erg prettig dat we tijdens dit werkbezoek een kijkje in de keuken mogen krijgen van ENGIE en samen praten over het belang van gezond en veilig werken. Mijn vraag is: wat als je moet opschalen en er tijdens een piek meer werknemers nodig zijn? Hoe zorg je ervoor dat die óók allemaal veilig werken?’ wil directeur-generaal Werk bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Gert-Jan Buitendijk weten.

Markus legt uit dat veel medewerkers eerder bij ENGIE hebben gewerkt, maar dat nieuwe medewerkers allemaal een film te zien krijgen over het veiligheidsregime op de locatie ‘maar dat moet allemaal interactiever worden’. Het is voor ENGIE bovendien belangrijk om een talenbeleid te voeren, ‘want soms werkt het gebrek aan talenkennis belemmerend, juist op het vlak van veiligheid’.

Maar de belangrijkste uitdaging: ‘Er is terrein te winnen in een cultuur waarin we elkaar meer aanspreken als een collega een persoonlijk beschermingsmiddel vergeet.’ Markus legt uit: ‘Als leidinggevende schaam ik me echt als ik iets verkeerd doe qua veiligheidsvoorschriften. Maar het is makkelijk om iets te vergeten. Als ik iets vergeet, wil ik dat een collega zegt: doe je veiligheidsjas dicht of vergeet je bril niet. Ik ben benieuwd hoe lang ik zonder bril kan rondlopen totdat iemand er iets van zegt.’

Eigenlijk zou je willen dat je een machine of apparaat niet eens kan gebruiken als je het niet veilig doet, zegt Tamara Raaijmakers van Stichting Centrum Werk Gezondheid. Markus reageert: ‘Bij ons werkt een lasapparaat alleen als je ‘m aardt en daarmee gaat de afzuiger automatisch aan.’

Gedrag beïnvloeden

Qua apparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen zit het dus wel goed, maar hoe zit het dan met het gedrag van werknemers?

Gedrag is lastig te beïnvloeden, beaamt onderzoeker Femke Rijpma van technologieconcern 3M. ‘Waarom nemen mensen risico’s en doen ze iets terwijl ze heel goed weten dat het niet veilig is? Kennis leidt dus niet altijd tot het juiste gedrag. De sociale norm beïnvloeden helpt wel; wie ander gedrag dan de groep vertoont, krijgt een rotgevoel. Na de sociale norm ga je over op gewoonte. De impact van gewoonte is veel groter dan dat van kennis.’

Een tip van Rijpma: ‘Veiligheid is helaas voor veel mensen een non-issue in het dagelijks leven. Je moet veiligheid combineren met productiviteit, efficiëntie en effectiviteit. Hoe veiliger iemand werkt, hoe productiever hij of zij is. Dat vraagt wel een andere kijk op het onderwerp, want dan moet je veiligheid niet langer als los onderwerp behandelen.’ Is dat de oplossing? Markus, die de aanwezigen rondleidt door de grote bedrijfshal en tijdens de rondleiding laat zien hoe lassers veilig werken op de werkvloer en uitgebreid en enthousiast vertelt welke producten ze maken, twijfelt: ‘Als we veiligheid minder expliciet benoemen en behandelen, merk je het aan een lager veiligheidsbewustzijn. We moeten continu onze koppen erbij houden.’

Beeldmateriaal

Bekijk ook alle foto's van het werkbezoek bij ENGIE.