Long Alliantie Nederland - “Veel stakeholders aan zet bij het voorkomen van beroepslongziekten”
Er zijn ruim 1 miljoen mensen met een longziekte in Nederland. 1 op de 7 daarvan heeft een arbeidsgerelateerde oorzaak, zoals blootstelling aan stoffen op het werk. In Nederland overlijden jaarlijks zo’n 3000 mensen aan de gevolgen van blootstelling aan stoffen op het werk. Echter, de link met arbeidsomstandigheden wordt nog steeds te weinig gemaakt. Met een subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is de LAN (Long Alliantie Nederland) gestart met het project preventie beroepslongziekten. Met als doel om beroeps(long)ziekten te voorkomen, eerder op te sporen en beter te behandelen.
Heleen den Besten van de LAN houdt zich als projectleider arbeid en zorg bezig met beroepslongziekten en hoe deze te voorkomen. “Als het gaat om beroepslongziekten, merk je dat heel veel actoren een rol spelen, zowel bij het ontstaan van een beroepslongziekte als bij de juiste behandeling bij mensen die een longziekte hebben als gevolg van hun werk. Het liefst wil je voorkomen dat mensen überhaupt ziek worden”
“Zo moet de werkgever de juiste werkomstandigheden creëren. Maar een werknemer heeft ook een eigen verantwoordelijkheid om gezond te werken en hulp te vragen als dat nodig is. En als een werknemer met klachten naar de huisarts gaat, is het belangrijk dat de huisarts de klachten weet te koppelen aan de werksituatie, evenals de longarts. Een bedrijfsarts daarentegen weet weer meer van de werksituatie, maar moet op zijn beurt weer goed samenwerken met de arbeidshygiënist zodat preventieve maatregelen op de werkplek worden ingezet. Met het project preventie beroepslongziekten proberen we te laten zien dat iedereen een rol heeft bij het aanpakken van beroepslongziekten en dat goede samenwerking noodzakelijk is.”
Hoe hebben jullie dit aangepakt? “Door allereerst bewustwording te creëren over de impact van een beroepslongziekte en het urgentiebesef te vergroten. Zo hebben we bijvoorbeeld het magazine Ademnood gemaakt, waarin longpatiënten vertellen over hoe ze ziek zijn geworden en voor welk persoonlijk leed dit heeft gezorgd. Denk aan verlies van baan en inkomen en niet meer het leven kunnen leiden dat je wilt. Dit maakt veel indruk, omdat het het verhaal achter de abstracte cijfers inzichtelijk maakt.
“Daarnaast hebben we een werk- en longencheck ontwikkeld waarmee werknemers zelf kunnen nagaan of ze risico lopen op werkgerelateerde longklachten. Daarnaast stimuleren we artsen om eerder de link te leggen met de arbeidsomstandigheden als mensen met longklachten bij hen komen. We hebben een e-learning gemaakt en we zijn een pilottraject gestart bij twee zorginstellingen waarin artsen en andere zorgverleners patiënten actief naar hun werkomstandigheden vragen. Een arbeidshygiënist en een bedrijfsarts sloten maandelijks aan in een multidisciplinair teamoverleg om de artsen te adviseren over de nodige vervolgacties. Dit leidde tot andere adviezen voor de patiënt. Zo werd het hoogpolig tapijt in de werkkamer van een docent vervangen. Hiermee verminderden zijn klachten en kon zijn medicijngebruik omlaag. Een kippenboer bleek een allergie voor kippen te hebben. Voor hem was een ander beroep noodzakelijk. Hij is brandweerman geworden. ”
Wat kunnen andere organisaties leren van jullie aanpak? “Als het gaat om het voorkomen van beroepslongziekten is samenwerking noodzakelijk, omdat er zoveel partijen en personen zijn die hier een rol in spelen. Daarnaast hebben we geleerd dat gedragsverandering een proces is van de lange adem. Het begint met kleine stappen, die in een sneeuwbaleffect langzaam maar zeker steeds groter zullen worden.”
Wil je ook werk maken van veilig werken met gevaarlijke stoffen? Kijk dan op onze campagnewebsite voor praktische info en handvatten om aan de slag te gaan. Met de werk en longencheck kunnen werknemers aan de hand van zes vragen nagaan of ze mogelijk te maken hebben met werkgerelateerde luchtwegklachten. Kijk hier om de werk en longen check te doen en de factsheets te bekijken met informatie over hoe gezond te werken met stoffen.