“Kapiteins zijn harder aan de bel gaan trekken”

Zonder aarzeling stapt Rianne Westerveld aan boord van een groot baggerschip in de haven van Rotterdam. Dat is niet zo gek. De veiligheidsheld en SHEQ-manager staat immers dichtbij de praktijk – zo horen we van al haar collega’s. We praten met Westerveld over het kweken van een veiligheidscultuur binnen een groot bedrijf dat te maken krijgt met een scala aan gevaarlijke stoffen.

“Wij zijn een grote organisatie en komen in ons werk allerlei gevaarlijke stoffen tegen. Van roetdeeltjes tot zwavelwaterstof, ookwel H2S genoemd. Zelf focus ik als SHEQ-manager op het dodelijke gas H2S. SHEQ staat voor safety, health, environment en quality. Ik ben specialist op het gebied van blootstellingsproblematiek en ben aanspreekpunt voor de mensen aan boord.”

Omdat H2S nu eenmaal kan voorkomen bij baggerwerkzaamheden, is de S van de STOP-strategie, substitutie, niet mogelijk. Dus wordt er alles aan gedaan om zo veilig mogelijk te werken,  door Technische en Organisatorische maatregelen te nemen en de bemanning uit te rusten met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s).

“Zorg voor de wereld om je heen”

Waar komt die passie voor veiligheid vandaan? Westerveld: “Ik heb milieukunde gestudeerd vanuit een bepaalde filosofie: zorg voor de wereld om je heen. Maar al voordat ik bij dit bedrijf aan de slag ging, hield ik me naast milieukunde ook bezig met arbeidsomstandigheden. Bij mijn huidige werkgever focus ik vooral op dat laatste.” Maar een zorg voor de mens en de wereld om haar heen is niet Westervelds enige drijfveer. “Ik heb zelf ook wel eens in een pak met adembescherming rondgelopen. Dat geeft een bepaald gevoel: als ik dit pak niet draag, gaat het goed mis met mij. Vanuit die praktijkervaring werk ik.”

“Kapiteins zijn harder aan de bel gaan trekken”

De inzet van Westerveld en haar team heeft tot flinke verbeteringen geleid. Eén daarvan is de installatie van filterkasten die de lucht in de accommodatieruimten aan boord H2S-vrij houden. Een technische maatregel, omdat substitutie van H2S – een gas dat vrijkomt uit de zeebodem – niet mogelijk is. Ook op het gebied van bedrijfscultuur is een en ander veranderd. “Ons veiligheidsprogramma NINA (no injuries, no accidents) bestaat dit jaar 10 jaar. NINA heeft onder andere als doel dat onze werknemers het uitspreken als ze zich zorgen maken over onveilige situaties. Er is tegenwoordig meer communicatie, de lijnen tussen kantoor en schip zijn korter. Heel belangrijk daarbij: kapiteins zijn harder aan de bel gaan trekken,” aldus Westerveld. Deze cultuuromslag betekent dat er veiliger wordt omgegaan met álle gevaarlijke stoffen aan boord en in de haven.

“Hoe alle factoren in elkaar haken… Dat is gewoon machtig interessant”

Als we vragen waar Westerveld trots op is, blijft ze bescheiden. “Mij persoonlijk is er alles aan gelegen om waar ik de macht, kennis en kunde heb te zorgen dat mensen veilig hun werk kunnen doen.” En verder? “De normen om naar elkaar om te kijken en zorgen kenbaar te maken – onze zogenaamde care- en speak up-principes – zitten bij ons personeel écht goed tussen de oren.”

Desalniettemin wordt het grote bedrijf soms geconfronteerd met ongevallen. Westerveld: “Een aantal daarvan komen bij mij terecht voor onderzoek. Als je dan uitzoomt, zie je dat er zó veel factoren in elkaar grijpen die uiteindelijk leiden tot een ongeval. Ik vind het een enorme uitdaging om van tevoren al die parameters en scenario’s te voorspellen en te voorkomen dat het misgaat.” Dat is niet gemakkelijk. Westervelds gouden tip is dan ook: “Onderschat het niet.”