“Je collega’s zijn je ogen en oren op de werkvloer”
Alfred Toeter werkt al sinds 1984 bij een werf waar gigantische aluminium zeiljachten gebouwd worden voor de rijken der aarde. Hij begon op de werkvloer en werkt sinds anderhalf jaar als VGWM-coördinator (Veiligheid gezondheid welzijn en milieu). Naast zijn werk als VGWM-coördinator zit Alfred al bijna 24 jaar bij de vrijwillige brandweer in Vollenhove en ook daar zet hij zich in voor veiligheid. Een echte veiligheidsheld dus.
Op de werf wordt er met allerlei gevaarlijke stoffen gewerkt: “We bouwen hier grote jachten, en hebben te maken met lasrook en houtstof dat vrijkomt bij het maken van de houten delen van het dek en het interieur. We werken veel met lakken, lijmen en ontvetters waar oplosmiddelen in zitten. Wat al deze stoffen gevaarlijk maakt is dat je ze in kunt ademen en daar ziek van kunt worden. ”
“Waar het mogelijk is vervangen we producten voor een variant met minder gevaarlijke stoffen”
Op de werf zorgt Alfred ervoor dat niet alleen hijzelf, maar ook iedereen die met gevaarlijke stoffen te maken heeft, precies weet om welke stoffen het gaat en hoe je daar veilig mee werkt. “Om op de hoogte te zijn van alle gevaarlijke stoffen die voorkomen in de producten waarmee we werken, krijgen we van de leveranciers VIB’s (veiligheidsinformatiebladen) waarop staat welke stoffen erin zitten. Ook hebben we een abonnement op een dienst die WIK’s (werkinstructiekaarten) levert die uitleggen hoe je veilig werkt met de verschillende stoffen. De VIB’s en de WIK’s bewaren we per afdeling, zowel digitaal als in een kast. Zo kan iedereen voor hij aan de slag gaat opzoeken met welke stoffen hij te maken heeft en welke maatregelen er genomen moeten worden.”
Ook bij de jachtenbouwer wordt gewerkt volgens de STOP-strategie. De S van substitutie, het vervangen van producten voor producten met minder gevaarlijke stoffen is vaak lastig. “We werken veel met door fabrikanten voorgeschreven lijmen en lakken omdat we anders geen garantie hebben. Waar het mogelijk is vervangen we producten voor een variant met minder gevaarlijke stoffen. Zo zijn we bijvoorbeeld overgestapt op een minder gevaarlijk ontvettingsmiddel.”
Wel worden er veel technische maatregelen genomen, zo blijkt tijdens de rondleiding over de gigantische werf. Alfred laat de enorme afzuigunits en filterkasten zien die in elke hal hangen. Onderweg komen we ook meerdere veegzuigwagens tegen waarmee de werfvloer schoon wordt gemaakt. Het valt sowieso op dat het overal heel schoon en netjes is. Ook in de houtbewerkingshal hangt bij elke werkbank een slang, waarmee de zaag-, schuur- en freesmachines direct worden afgezogen.
“Ik merk dat ik steeds minder hoef te zeggen”
Organisatorische maatregelen, bijvoorbeeld taakroulatie, zijn lastiger, legt Alfred uit: iedereen heeft zijn eigen specialisme. Iemand die goed is in spuiten, gaat spuiten.” Wel worden scheepsrompen ondersteboven gelast, om het werk voor de lassers minder zwaar te maken. Ook hebben ze bewust een veiligheidscultuur gecreëerd, waarbij de tijd wordt genomen om veilig te werken.
Alfred ziet er tijdens zijn wekelijkse inspectieronde op toe dat iedereen de benodigde PBM’s gebruikt. “Er waren een paar jongens die niet altijd werkschoenen droegen en laatst kwam ik een van hen tegen op m’n rondje. Toen wees ie op z’n schoenen zo van kijk, ik heb ze aan hoor. Zo merk je dat het besef langzaam indaalt. Dat het gewoon moet, die schoenen. Ik merk dat ik steeds minder hoef te zeggen. Maar als ik iets zie, blijf ik er wat van zeggen. Dat is mijn taak.”
“Als je lekker in je vel zit, werk je ook prettig”
Er zijn bij de jachtenbouwer ook weinig belemmeringen als het om veilig werken gaat. “Financieel is het geen probleem. Als we een maatregel kunnen nemen, dan doen we dat. Qua cultuur moeten mensen leren dat gezondheid een belangrijk deel van hun werk is. Je moet een prettige en veilige werkplek hebben, maar je moet ook een goede gezondheid hebben om te kunnen werken. Als je lekker in je vel zit, dan werk je ook goed en veilig. Als je met gevaarlijke stoffen moet werken en het is niet goed voor elkaar, dan werk je niet fijn.”
Of hij tot slot nog tips heeft voor anderen? “Je kunt maar op één plek tegelijk zijn. Dus je collega’s zijn je ogen en oren op de werkvloer. Zorg ervoor dat je aanspreekbaar bent en neem hun opmerkingen serieus. Ga ermee aan de slag en neem mensen mee in het proces, je moet het samen doen. Ik kom van de werkvloer dus voor mij is dat makkelijk, maar zorg ervoor dat je open en bereikbaar bent.”