Arbodeskundige Saskia Gorissen: ‘De juiste voorlichting verhoogt de kans op een goede en leuke loopbaan’

Het stimuleringsprogramma Gezond en Veilig werken heeft als doel mbo-studenten goed voor te bereiden op hun werkende leven. Mbo-scholen krijgen geld, scholing en advies om leerlingen te leren over arbeidsrisico’s. Arbodeskundige Saskia Gorissen adviseert mbo-scholen over hoe ze hun leerlingen het beste kunnen klaarstomen, en legt uit hoe dat in de praktijk gaat. 

Waarom is het programma Gezond en Veilig werken zo belangrijk voor studenten?

‘Omdat ze goed voorbereid moeten zijn op de werkplek waar ze na hun opleiding terechtkomen. Het is zo belangrijk dat studenten inzicht hebben in wat van invloed is op hun veiligheid en gezondheid, en dat ze weten wat ze daar zelf aan kunnen doen. Zo worden ze onafhankelijk en weten ze wat hun rechten en plichten zijn. Dat verhoogt de kans op een goede en leuke loopbaan, en op duurzame inzetbaarheid. Zo voorkom je dat studenten na het eerste jaar uitvallen.’

Wat zijn de voordelen voor een mbo-school?

‘Dat de overgang naar een stage soepel gaat, en dat opleidingen studenten afleveren die klaar zijn voor de arbeidsmarkt en aansluiting vinden bij de bedrijven waar ze naartoe gaan.’ 

Wat kan er misgaan als studenten niet goed zijn voorbereid op hun toekomstige werkplek?

‘Om een voorbeeld te geven: bij de opleiding Dierverzorging hebben veel studenten het tijdens hun stage al lastig. Studenten weten vaak nog niet dat zo’n stage best zwaar is. Vaak hebben ze het idee dat een werkdag vooral bestaat uit het knuffelen en voeren van dieren, maar er komen ook zwaardere fysieke activiteiten bij kijken - zoals het schoonmaken van de hokken bijvoorbeeld. Sommige studenten zijn niet gewend om veel te bewegen en haken dan vroegtijdig af. Ook kiezen veel studenten voor deze opleiding omdat ze sociale interactie met mensen moeilijk vinden, maar ook hier heb je te maken met collega’s en een leidinggevende. Dus het is toch belangrijk om daarmee om te leren gaan.’

‘Denk ook aan de balans tussen werk en privé. Het is van belang dat studenten hun werk leren inrichten en daarnaast ook ontspannen. Ineens werk je 40 uur per week en heb je minder vrije tijd, hoe ga je daarmee om?’

Hoe ga je als arbodeskundige te werk op scholen?

‘Ik begin met een gesprek over de opleidingen die de school aanbiedt, daar zit per school veel verschil in. Bij een opleiding Dierverzorging komen heel andere beroepsrisico’s kijken dan een opleiding tot stewardess. Ik werk al 25 jaar als arbodeskundige en heb heel veel werkplekken in Nederland gezien, dus ik kan veel vertellen over de verschillende beroepsrisico’s. Dus welke risico’s loop je op een werkplek, hoe kun je jezelf daar het beste tegen beschermen en wat heb je daarvoor nodig? Om dat te weten te komen, inventariseer ik waar studenten gaan werken, en of de school al een beeld van de werkplek heeft. En hoe zit het bijvoorbeeld met stages, worden studenten daar goed op voorbereid? Dat soort vragen stel ik tijdens een gesprek.’

En wat is de rol van de docent?

‘De crux zit hem echt bij de docent. Het werkt als de docent enthousiast is en dat kan overdragen. Daarbij is het essentieel dat de lessen aansluiten bij de belevingswereld van studenten. Dat is lastig; de studenten zijn jong en over het algemeen nog niet zo bezig met hun toekomstige werkplek. Mijn boodschap sluit dus niet per se aan bij de belevingswereld van studenten. Daar is een slag te slaan en daar hebben we de scholen echt bij nodig. Die weten waar studenten mee bezig zijn en wat ze interesseert.’

Jij adviseert de Scholengemeenschap De Rooi Pannen in Tilburg over veilig en gezond werken. Hoe gaat het daar?

‘Dat is een hele fijne school waar ik goed samenwerk met de schoolcoördinator. Als er bijvoorbeeld lessen nodig zijn over fysieke belasting, lever ik daar de input voor. Ik leg dan uit wat fysieke belasting precies is, en wat je daarover moet weten. De school zorgt er dan voor dat het op zo’n manier wordt aangeboden dat de student er iets mee kan. Dat kan bijvoorbeeld door middel van leuke werkvormen, en door over het onderwerp te praten in begrijpelijke taal. Goede samenwerking tussen de arbodeskundige en de school is dus van essentieel belang; we hebben elkaar echt nodig.’

Heb je een voorbeeld van een geslaagd gastcollege?

‘Ik heb een keer een gastcollege over gehoorschade gegeven aan studenten die de opleiding tot Audiovisueel Specialist volgen. Zij krijgen op hun toekomstige werkplek veel te maken met geluid en lopen daardoor risico op gehoorschade. De studenten vonden het heel interessant om te leren wat geluid überhaupt met je oren doet, en wat het inhoudt als je gehoorschade hebt. Ik liet ook een filmpje zien van iemand die op jonge leeftijd al gehoorschade had opgelopen en daardoor ook niet meer naar festivals kon. Dat maakte veel indruk. Ik heb uitgelegd welke soorten gehoorbescherming er zijn, maar ook wat je zelf kunt doen. Een van de studenten werkte bijvoorbeeld in een bar bij de garderobe. Hij verwachtte niet dat hij daar veel last zou hebben van geluid, maar er stond toch een grote box naast hem. Hij werkte dus zijn hele shift in het lawaai. Ik heb hem geadviseerd om daar het gesprek over aan te gaan op zijn werk, door bijvoorbeeld te vragen of de box weg kan, of dat het geluid zachter kan.’

Hoe wordt Veilig en Gezond werken onder de aandacht gebracht bij scholen?

‘Er worden bijeenkomsten georganiseerd voor scholen waarbij ervaringen worden gedeeld. Sommige scholen zijn al best ver met het geven van voorlichting over arbeidsrisico’s en laten zien hoe ze dat doen. Dat zorgt ervoor dat andere scholen ook weer enthousiast worden. Ik denk dat er op dit moment nog veel onbekendheid is bij scholen, door samen te overleggen ontstaat er inspiratie. Bovendien hoeft een school niet het wiel opnieuw uit te vinden; sommige thema’s zijn universeel. Zoals sociale vaardigheden bijvoorbeeld: hoe zorg je ervoor dat je op je werkplek goed blijft communiceren met collega’s en je leidinggevende? Daar heeft iedereen mee te maken, waar je ook werkt.’

Benieuwd naar ervaringen met de pilot van de stimuleringsregeling Gezond en Veilig Werken? Lees dan de praktijkverhalen