Welke rechten heeft een ondernemingsraad (OR)?

Adviesrecht ondernemingsraad

Neemt de werkgever besluiten die grote gevolgen kunnen hebben voor werknemers? Dan moet de werkgever advies vragen aan de OR. Bijvoorbeeld bij reorganisaties, fusies of grote investeringen. Adviseert de OR iets anders dan de directie wil besluiten? Dan moet de directie het definitieve besluit een maand uitstellen (opschortingsplicht). In die maand kan de OR beroep aantekenen bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof te Amsterdam. Die beoordeelt of het besluit redelijk is.

Instemmingsrecht ondernemingsraad

De werkgever moet de OR om instemming vragen voor het vaststellen, wijzigen of intrekken van personele regelingen. Zoals regelingen voor werktijden, arbeidsomstandigheden, opleidingen, functiebeoordelingen en ziekteverzuim. Stemt de OR niet in en wil de werkgever het besluit toch uitvoeren? Dan kan de werkgever naar de kantonrechter stappen. Hij moet hiervoor wel eerst naar de bedrijfscommissie.

Initiatiefrecht ondernemingsraad

De OR mag de werkgever ongevraagd voorstellen doen over alle sociale, organisatorische, financiële en economische zaken. Voordat de werkgever over het voorstel beslist, moet hij minstens 1 keer met de OR overleggen. Na dit overleg moet hij zo snel mogelijk schriftelijk doorgeven aan de OR of hij het voorstel overneemt. De werkgever moet ook uitleggen waarom hij wel of niet akkoord gaat met het voorstel.

Recht op informatie van de werkgever

De OR moet van de werkgever alle informatie krijgen die nodig is. De werkgever moet de OR bijvoorbeeld informatie geven over de jaarrekening, het sociaal jaarverslag, de beloningsstructuur en beleidsplannen. Minstens 1 keer per jaar moet de werkgever de OR schriftelijk informeren over de arbeidsvoorwaarden. Zoals de beloningsstructuur en de arbeidsvoorwaarden.

In bedrijven met meer dan 100 werknemers mag de OR de beloningen en arbeidsvoorwaarden van het topmanagement inzien.

Spreken tijdens aandeelhoudersvergadering

De OR heeft ook het recht om te spreken tijdens aandeelhoudersvergaderingen. De OR kan hierdoor de belangen van de werknemers vertegenwoordigen bij de aandeelhouders.

Overige bevoegdheden ondernemingsraad

Werkgevers en werknemers kunnen in overleg de OR aanvullende bevoegdheden geven. Deze bevoegdheden worden dan vastgelegd in de cao of een schriftelijke overeenkomst tussen de werkgever en de ondernemingsraad.

Tijdbesteding en scholing OR-leden

Leden van de OR mogen tijdens werktijd vergaderen en gebruikmaken van de voorzieningen van de werkgever. Ze bepalen in overleg met de werkgever hoeveel tijd zij besteden aan OR-werkzaamheden. Dat moet minimaal 60 uur per jaar zijn. Er is geen maximum.

OR-leden hebben ook recht op scholingsverlof:

• OR-leden: 5 dagen scholingsverlof per jaar;
• leden van ondernemingsraadcommissies: 3 dagen per jaar;
• leden die lid zijn van de OR én van een ondernemingsraadcommissie: 8 dagen per jaar.

Over de scholing moeten de OR en de werkgever afspraken maken. De werkgever betaalt de kosten van de scholing.

Overkoepelende ondernemingsraad

In een samenwerkingsverband van ondernemingen (bijvoorbeeld een concern) kan de werkgever een overkoepelende OR instellen. Daarvan zijn er 2 soorten:

• Centrale ondernemingsraad (COR)
  Dit is een overkoepelende OR voor alle ondernemingen in een samenwerkingsverband.
• Groepsondernemingsraad (GOR)
  Dit is een overkoepelende OR voor een deel van de ondernemingen in een samenwerkingsverband.

Een overkoepelende ondernemingsraad mag alleen meepraten over gemeenschappelijke zaken van de ondernemingen. De afzonderlijke ondernemingsraden hebben op die onderwerpen geen stem.